2024 yılında hangi gök olayları yaşanacak ve bu olaylar ne zaman gerçekleşecek? Bu yazımızda sizler için bu sene gerçekleşecek olan meteor yağmurları, dolunaylar, kuyruklu yıldızlar; gezegen olayları, tutulmalar ve gezegen hizalanmaları olmak üzere 2024 yılının bütün astronomik olaylarını içeren bir astronomi takvimi hazırladık.
Daha fazla bu tarz içerik için Astronomi kategorimizi ziyaret edebilirsiniz.
Kavramsal Bir Başlangıç
Astronomi takvimini daha iyi anlamak için belli başlı astronomik kelimelerin anlamlarını bilmemiz gerekiyor. Böylece gözlem yapmak daha keyifli hale gelecektir.
Kadir: Bir yıldızın veya başka bir gök cisminin parlaklık derecesini temsil etmektedir. Gök cisminin kadiri ne kadar düşük olursa cisim o kadar parlak olur. Örneğin; kadiri 1 olan gök cismi, kadiri 8 olan gök cismine nazaran daha parlak olacaktır.
Günberi / Günöte: Günberi Dünya’nın Güneşe veya Ay’ın Dünya’ya en yakın olduğu andır. Günöte ise Dünya’nın Güneşe veya Ay’ın Dünya’ya en uzak olduğu andır.
Gün Dönümü: Yılda iki kez tekrarlanan ve Güneş ışınlarının yarım kürelerde en büyük açılarla düştüğü günlerdir. Yarım küreye göre gündüzler veya geceler uzayıp kısalır.
Ekinoks: Güneş ışınlarının Ekvator’a dik düşmesi durumudur. Buna bağlı olarak gündüz ile gece eşit olur.
2024 Astronomi Takvimi
OCAK
3 – 4 Ocak – Quadrantids Meteor Yağmuru: Yılın ilk meteor yağmuru olan Quadrantids Meteor Yağmuru, 1 Ocak’ta başlayacak ve 3 – 4 Ocak’ta zirve noktasına ulaşacak. Bu meteor yağmurunu 3 Ocak gecesi hava karardıktan sonra izleyebilirsiniz. Bulunduğunuz bölgede çok fazla ışık kirliliği yoksa, hava açık ve temizse saatte 120 meteor görebilirsiniz.
11 Ocak – Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan bakıldığında görünmez. Bu sayede ay ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
12 Ocak – Merkür: Merkür; Güneş’e en uzak konumda, ufkun üzerinde olacak. Merkür’ü izlemek için en iyi zamanlardan biri.
25 Ocak – Kurt Ayı / Dolunay: Kurt Ayı, Ocak ayının ilk dolunayıdır ve bu yüzden “Kurt Ayı” adını almıştır.
27 Ocak – Mars, Venüs, Merkür Hizalanması: Kuzey Yarım Küre’de; Güneş doğmadan önce Mars, Venüs ve Merkür hizalanacak.
29 Ocak – 62P/Tsuchinshan Kuyruklu Yıldızı: 29 Ocak 2024 tarihinde Dünya’ya en yakın konuma ulaşacak. Kuzey Yarım Küre’de belirecek ve kadiri 9,5 olacak. Dürbün veya teleskop kullanarak rahatlıkla görebilirsiniz.
2024 Astronomi Takvimi
ŞUBAT
9 Şubat – Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan bakıldığında görünmez. Bu sayede Ay, ışık kirliliği yaratmaz ve sözünün ettiğimiz gün astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
24 Şubat – Karlı Mikro Dolunay: Ay, Dünya’ya en uzak konumda olacak ve bu sırada dolunay gerçekleşecek.
2024 Astronomi Takvimi
MART
10 Mart – Süper Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan bakıldığında görünmez. Bu sayede Ay, ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
14 Mart – C/2021 S3 (PanSTARRS) Kuyruklu Yıldızı: Güney Yarım Küre’de günberiden önce, Kuzey Yarım Küre’de günberiden sonra görünecek. Kadiri 7,1 olacak ve bir dürbün yardımıyla izlenebilecek.
20 Mart – Mart Ekinoksu: Mart Ekinoksu, Kuzey Yarım Küre’de baharın ilk günü, Güney Yarım Küre’de ise sonbaharın başlangıcıdır.
24 Mart – Merkür: Merkür’ü izlemek için en iyi zaman. Merkür, Güneşe en uzak konuma geçecek ve gece ufkun üzerinde olacak.
25 Mart – Yarı Gölgeli Ay Tutulması ve Dolunay: 2024’ün ilk Ay tutulmasıdır. Kuzey – Güney Amerika ve Meksika’da gerçekleşecek.
2024 Astronomi Takvimi
NİSAN
8 Nisan – Yeni Ay ve Tam Güneş Tutulması: Ay, Güneş’i tamamen kapatacak ve Güneş’in “korona” olarak bilinen dış katmanı ortaya çıkacak. Tutulma sadece Amerika’da gerçekleşecek.
22 – 23 Nisan – Lyrids Meteor Yağmuru: Lyrids Meteor Yağmuru, 16 Nisan’da başlayacak. En yoğun noktası 22 – 23 Nisan’da yaşanacak ve saatte 15 ila 20 meteor atmosfere giriş yapacak.
23 Nisan – Pembe Dolunay: Bu dolunay, ilk Kızılderili kabileler tarafından “Pembe Ay” olarak bilinmekteydi. Çünkü bu dolunay, baharın ilk çiçeklerini işaret ediyordu.
2024 Astronomi Takvimi
MAYIS
5 – 6 Mayıs Eta Aquarids Meteor Yağmuru: Eta Aquarids Meteor Yağmuru, 5 – 6 Mayıs’ta zirve noktasına ulaşacak ve saatte yaklaşık 60 meteor üretecek.
8 Mayıs- Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan bakıldığında görünmez. Bu sayede Ay, ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
9 Mayıs – Merkür: Merkür, Güneşe en uzak konumda olacak ve sabah ufkun üzerinde yol alacak.
23 Mayıs – Çiçek Dolunayı: Kızılderililer tarafından ”Çiçek Ayı” olarak bilinen dolunaydır.
2024 Astronomi Takvimi
HAZİRAN
21 Nisan – 12P/Pons-Brooks Kuyruklu Yıldızı: Yılın en parlak kuyruklu yıldızlarından biri. Kadiri 6.3 olacak ve Kuzey Yarım Küre’de günberiden önce, Güney Yarım Küre’de günberiden sonra ışık kirliliğinden uzak bölgelerde çıplak gözle izlenecek.
6 Haziran – Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan görünmez. Bu sayede Ay, ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
20 Haziran – Haziran Gündönümü: Kuzey Yarım Küre’de yazın ilk günü, Güney Yarım Küre’de ise kışın ilk günüdür. Kuzey Yarım Küre yılın en uzun gününü yaşayacak.
22 Haziran – Çilek Ayı / Dolunay: İlk Kızılderili kabileler tarafından “Çilek” olarak adlandırılan dolunaydır.
2024 Astronomi Takvimi
TEMMUZ
5 Temmuz – Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan görünmez. Bu sayede ay ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
20 Temmuz – 13P/Olberler Kuyruklu Yıldızı: Sadece Kuzey Yarım Küre’de gerçekleşecek ve kadiri 7,6 olacak. Bundan dolayı dürbün yardımıyla gözlem yapabilirsiniz.
21 Temmuz – Buck Dolunayı: İlk Kızılderili kabileler tarafından “Buck” olarak adlandırılan dolunay.
22 Temmuz – Merkür: Merkür, Güneşe en uzak mesafeye gelecek ve akşam ufkun üzerinde olacak.
28 Temmuz – Delta Aquarids Meteor Yağmuru: Delta Aquarids Meteor Yağmuru her yıl 12 Temmuz’dan 23 Ağustos’a kadar sürüyor ve 28 Temmuz gecesi zirve noktasına ulaşıyor. Zirve noktasında saatte 20 meteor görebilirsiniz.
2024 Astronomi Takvimi
AĞUSTOS
4 Ağustos- Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan görünmez. Bu sayede Ay, ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
11 Ağustos – Perseid Meteor Yağmuru: Gözlemlenmesi en güzel meteor yağmurlarından biri olan Perseid Meteor Yağmuru, her yıl 17 Temmuz’da başlıyor ve 24 Ağustos’ta sona eriyor. Bu yıl Perseid Meteor Yağmuru, 11 Ağustos gecesi zirve notasına ulaşacak. Zirve noktasında saatte yaklaşık 60 meteor atmosfere girecek.
19 Ağustos – Mersin Balığı Dolunayı / Mavi Ay: Mersin balığı yılın bu zamanında yakalandığı için bu dolunay, ilk Kızılderili kabileleri tarafından “Mersin Balığı Ayı” olarak bilinmekteydi. Ayrıca bu dolunay, mevsimdeki dört dolunayın üçüncüsü olduğu için “mavi” olarak bilinmektedir.
2024 Astronomi Takvimi
EYLÜL
3 Eylül – Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan görünmez. Bu sayede Ay, ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
5 Eylül – Merkür: Merkür, Güneşe en uzak mesafede olacak ve sabah ufkun üzerinde seyir edecek.
8 Eylül – Satürn: Satürn, Dünya’ya en yakın konumda olacak ve Güneşin karşısında olacak. Buna bağlı olarak yüzeyi tamamen aydınlık olacak.
18 Eylül – Kısmi Ay Tutulması ve Hasat Dolunayı: Ay’ın üzerine Dünya’nın kısmi gölgesi düşer. Birçok Kızılderili kültüründe eylül ayındaki Dolunay, Mısır Dolunayı olarak bilinmektedir çünkü mısır yılın bu zamanında hasat edilir.
20 Eylül – Neptün: Neptün, 20 Eylül’de Dünya’ya en yakın konuma gelecek. Bu sırada Güneş’in tam karşısında olacak ve Neptün’ün yüzeyi parlak olacak.
22 Eylül – Eylül Ekinoksu: Eylül ekinoksu, Kuzey Yarım Küre’de sonbaharın ilk günü, Güney Yarım Küre’de ise ilkbaharın ilk günüdür.
2024 Astronomi Takvimi
EKİM
2 Ekim Yeni Ay ve Halkalı Güneş Tutulması: Ay. Güneşin önünü tamamen kapatmayacak. Bundan dolayı halkalı Güneş tutulması gerçekleşecek. Halkalı güneş tutulması Güney Amerika, Güney Şili ve Arjantin’de gerçekleşecek.
7 Ekim – Draconids Meteor Yağmuru: Draconids Meteor Yağmuru, küçük bir meteor grubunu içeriyor. Buna bağlı olarak saatte yalnızca 10 meteor gözlemlenebilecek ve 7 Ekim gecesi zirve noktasına ulaşacak.
12 Ekim – C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) Kuyruklu Yıldızı: Güney Yarım Küre’de günberiden önce, Kuzey Yarım Küre’de günberiden sonra ortaya çıkacak. Yılın en parlak kuyruklu yıldızı olacak ve kadiri -0,9 olacak. Parlaklığı ile gökyüzündeki yıldızlara rakip olacak ve çıplak gözle rahatlıkla izlenebilecek.
17 Ekim – Süper Dolunay / Avcı Ayı: Ay, Dünya’ya en yakın konuma gelecek. Bundan dolayı normalden daha büyük görünecek. Kızılderili kabileler yılın bu ayında daha kolay avlandığı için ”Avcı Ayı” olarak adlandırmışlar.
21 Ekim – Orionid Meteor Yağmuru: Orionid meteor yağmuru her yıl 2 Ekim – 7 Kasım tarihleri arasında gerçekleşir. Bu yıl 21 Ekim gecesi zirve noktasına ulaşacak.
2024 Astronomi Takvimi
KASIM
1 Kasım – Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan görünmez. Bu sayede Ay, ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
4 Kasım Taurid Göktaşı Yağmuru: Taurid meteor yağmuru 7 Eylül – 10 Aralık tarihleri arasında gerçekleşir. 4 Kasım gecesi zirve noktasına ulaşan küçük bir meteor grubudur. Öyle ki saatte sadece 5 ila 10 meteor görülmektedir.
15 Kasım – Süper Dolunay / Kunduz Ayı: Ay, Dünya’ya en yakın konumda olacak ve normalden daha büyük görünecek. Kunduzlar yılın bu ayında baraj yaptığı için “Kunduz Ayı” olarak bilinmektedir.
16 Kasım – Merkür: Merkür, Güneş’e en uzak konumda olacak ve gece ufkun üzerinde olacak.
17 Kasım – Uranüs: Uranüs, 17 Kasım’da Dünya’ya en yakın konuma ulaşacak. Yüzeyi Güneş tarafından aydınlatılacak ve bu Uranüs’ü gözlemlemek için en iyi zamanlardan biri olacak.
17 Kasım – Leonid Meteor Yağmuru: Leonid Meteor Yağmuru zirve noktasına ulaştığında saatte yaklaşık 15 meteor üretebilir. Bu meteor yağmuru her 33 yılda bir, saatte yüzlerce meteorun görülebildiği bir zirve noktası yaşar. Bu zirve noktası en son 2001 yılında gerçekleşmişti. Leonid meteor yağmuru her yıl 6 – 30 Kasım arası gerçekleşir. Bu yıl 17 Kasım’da zirve noktasına ulaşacak.
2024 Astronomi Takvimi
ARALIK
1 Aralık – Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan görünmez. Bu sayede Ay, ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
7 Aralık – Jüpiter: Jüpiter, 7 Aralık günü Dünya’ya en yakın konuma ulaşacak. Bu sırada Güneş tam karşısında olacak ve buna bağlı olarak yüzeyi parlak olacak. Jüpiter çıplak gözle görülebilen bir gezegendir. Bu yakınlaşma onun daha parlak ve büyük görünmesine sebep olacaktır.
9 Aralık – 333P/LINEAR Kuyruklu Yıldızı: Her iki Yarım Küre’de görülecek. Kadiri 10 olacak ve orta boy dürbün ile rahatlıkla izlenecek.
13 – 14 Aralık – Geminid (İkizler) Göktaşı Yağmuru: “Yılın en güzel meteor yağmuru” olarak bilinen Geminid Meteor Yağmuru, her yıl 7 – 17 Aralık tarihleri arasında gerçekleşir. Bu yıl 13 Aralık gecesi,14 Aralık sabahı zirve noktasına ulaşacak ve saatte 120 meteor atmosfere girecek. Bu meteor yağmuru hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için “Geminid Meteor yağmuru İzleme Rehberi” yazımızı okuyabilirsiniz.
15 Aralık – Dolunay / Soğuk Ay: Yılın bu ayında soğuk havalar gelmeye başlar. Bundan dolayı “Soğuk Ay” olarak bilinmektedir.
21 Aralık – Aralık Gündönümü: Kuzey Yarım Küre’de kışın ilk günü, Güney Yarım Küre’de ise yazın ilk günüdür. Kuzey Yarım Küre’de yılın en kısa günü yaşanırken, Güney Yarım Küre’de ise yılın en uzun günü yaşanacak.
21 Aralık – Ursid Meteor Yağmuru: Ursid Meteor Yağmuru, her yıl 17 – 25 Aralık tarihleri arasında gerçekleşir ve 21 Aralık gecesi zirve noktasına ulaşır. Zirve noktasında saatte 5 ila 10 meteor atmosfere girer.
25 Aralık – Merkür: Merkür, 7. ve son kez Güneşe en uzak konuma gelecek ve sabah ufkun üzerinde izlenebilecek.
30 Aralık – Yeni Ay: Ay ile Güneş aynı boylama geldiğinde Ay’ın aydınlık yüzü Dünya’dan görünmez. Bu sayede Ay, ışık kirliliği yaratmaz ve bu astronomik gözlemler için harika bir zamandır. Bundan dolayı Ay’ın bu evresi “yeni ay” olarak bilinmektedir.
Kaynakça:
- Vito Technology, Inc. (2023, 28 Aralık). Tüm astronomik olaylar 2024: Ayrıntılı Yıldız Gözlem Takvimi. Yıldız Yürüyüşü. https://starwalk.space/en/news/astronomy-calendar-2024
- 2024 Gökyüzü | Milwaukee Halk Müzesi. (nd). https://www.mpm.edu/theater-planetarium/2024-sky-space-calendar
- Ford, D. (nd). In-The-Sky.org’da. In-The-Sky.org. https://in-the-sky.org/newscal.php?year=2024&month=4
- Tutiempo Ağı, SL (nd). Astronomik takvim 2024. www.tutiempo.net. https://en.tutiempo.net/astronomy/calendar-2024.html
- Vito Technology, Inc. (2023b, 28 Aralık). Kuyruklu yıldız programı: Kuyruklu yıldızlar 2024 programı. Yıldız Yürüyüşü. https://starwalk.space/en/news/upcoming-comets