Liberteryenizm için 2000’lerin En Büyük Tartışmasını mı Göreceğiz?

31 Ocak akşamını 1 Şubat’a bağlayan gece, Kamu Mülkü Problemi ve Açık Sınırlar: Hoppe, Block’a Karşı isimli makalemin metnini yazmayı henüz yeni bitirdiğim saatlerde, Lewrockwell.com’a adeta bir bomba düştü. Lewrockwell.com’a düşen bu bomba, Hoppe’un Block’a yazdığı açık mektuptu. Makalemde tartışmasını yürüttüğüm liberteryenizm için çok önemli iki isimden biri, diğerine açık mektup yollamıştı. Tesadüfün şaşkınlığı, mektubun ağırlığı ve saldırgan dilinin yardımıyla dağıldı. Karşı karşıya olduğumuz mektup, belki de Hoppe’un yazdığı en sert metinlerden biriydi.

Felsefe ve iktisat üzerine daha fazla gelişme için ilgili kategorileri ve Sapiens Haber‘i takip etmeyi unutmayınız.

Bu mektup, 2000’lerde liberteryenizm akımını ilgilendiren en önemli yazısı olabilecek kadar agresif. Hoppe, mektuba başlarken: “Otuz yılı aşkın bir süredir tanıdığınız, beraber nice konferansa katıldığınız ve biraz uzak geçmişte de olsa birkaç makaleyi birlikte yazdığınız bir kişiyle yollarınızı ayırmak pek de kolay bir iş değildir.” diyor. Bu gerçekten de doğru: Block, Rothbard’ın en gözde öğrencilerinden biriydi. Walter Block, birçok kez Rothbard’a bağlılığını ifade etmişti. Hatta o, bunun yanında, Rothbard’ın onuruna çıkarılan bir kitabın (https://mises.org/library/man-economy-and-liberty-essays-honor-murray-n-rothbard) iki editöründen biriydi.

Hoppe’un yaptığı giriş, mektubun gidişatı hakkındaki ilk sinyalleri veriyor. Nitekim Hoppe, ufuk açıcı nitelikteki On Property and Exploitation isimli makaleyi beraber yayımladığı birinin, artık eski görüşleriyle çeliştiğini kanıtlamaya çalışıyor. Bu mektup, Walter Block’a karşı kapsamlı ve hedefe odaklı bir entelektüel saldırı. Mektubun Türkçe çevirisi de yayınlanmasından birkaç saat sonra Mises Enstitüsü Türkiye tarafından yapıldı, yani orijinal metine göz atmak gayet kolay. Fakat orijinal metnin uzunluğu sebebiyle, kısa bir özet yapma çabası içinde olacağım.

Mektubun İçeriği

Mektupta genel olarak 7 Ekim’de başlayan Aksa Tufanı ve olaylara Block tarafından buna verilen tepkiler inceleniyor. Hoppe, Block’ın “saldırmazlık ilkesine bağlı bir liberteryen olmaktan ziyade, akli dengesi yerinde olmayan, kana susamış bir canavar” olduğunu iddia ediyor. Bu iddialarının temeliyse Block’ın Alan G. Futerman ile ortak yayınladığı The Moral Duty to Destroy Hamas isimli makalesi.

Makalenin genelinde 7 Ekim Olayları analiz ediliyor ve İsrail’den yana bir taraf tutuluyor. En önemlisiyse Block, bu makalenin 7 Ekim Olayları’na liberteryen bir perspektif sunduğunu iddia ediyor. Block ve Futerman, “İsrail’in yanında yer alan bu şeytani, ahlaksız kültürün kökünü kazımak için ne gerekiyorsa yapmaya yetkili” olduğunu iddia ediyor. Hoppe, buna dayanarak onun “soykırım dürtülerine kapılmış, dengesiz bir kolektivist” olduğunu söylüyor.

Hoppe ve Block’ın hocası olan büyük liberteryen Murray N. Rothbard’ın görüşleri de mektubun gündeminde. Çünkü Block, makalesinde Rothbard’ın görüşlerini de kullanıyor ve Hoppe’un “soykırım” olarak gördüğü eylemleri meşrulaştırmaya çalışıyor. Burada detaylı bir incelemeye girişmeyeceğim, konumuzdan uzaklaşmak istemiyorum.

Hoppe, Block’ın temel özgürlükçülük ilkesi olan saldırmazlık ilkesini (NAP) ihlal ettiğini iddia ediyor. İsrail’in Hamas’a uyguladığı orantısız ve savaşı devam ettirmeye yönelik şiddetin bir soykırım olduğunu düşünüyor. Bunun yanında Hoppe, tutarlı liberteryen duruşun hem Hamas’a hem İsrail’e karşı olmak olduğunu iddia ediyor. Her iki topluluk da saldırmazlık ilkesini ihlal etmiştir, bu sebeple mrşuiyetlerini yitirmişlerdir.

Dahası Hoppe, Block’ın da hocası olan Rothbard’ın yazıyı görme imkanı olsa “bu yazıyı kesin bir dille canavarca olarak nitelendireceğini” ve “affedilemez bir sapkınlık ve rezalet olarak göreceğini” söylüyor. Bu, kesinlikle Walter Block’ın ideolojik zeminine topyekûn bir saldırıdır. Hoppe, kendisini “Rothbardyen” olarak tanımlayan Block’a ait bu yazının Rothbard tarafından ciddiye alınmayacağını iddia ediyor.

Block Cevap Verecek!

Bu açık aforoz girişimi, Hoppe tarafından başarılı şekilde yürütülmüş gibi görünüyor. Şahsi düşüncem, Block’ın yazdıklarının gerçekten de liberteryenizmle çelişik olduğu yönünde. Fakat onun bir liberteryen olmadığını ilan etmek için acele edilmemesi gerektiğini düşünüyorum.

Anarchast, resmi X hesabından Block’ın bu aforoz girişimine karşı kendini savunmak için Anarchast’e çıkacağını duyurdu. Bu haberi almam üzerine iddiaların analizi için çabuk davranmamaya karar verdim. Block’a -Hoppe’un da saygısını belirttiği- görkemli liberteryen makaleleri ve hem liberteryenizm hem de felsefe-ekonomi literatürüne yaptığı büyük katkılarından dolayı minnettarız. Bu sebeple ona kendisini savunmak için bir hak tanımamız gerektiğini düşünüyorum. Block’ın savunmasından sonra 2000’li yılların en büyük liberteryen tartışmasını görmemiz çok muhtemel. Eğer bu tartışma, karşılıklı mektuplar dizinine dönerse -geçmişte Block, Bryan Caplan ile yaptığı bir tartışmadan sonra Caplan’a geri dönüş yapmıştı.- literatüre katkısının büyük olacağından eminim.

En heyecan verici olan, 2000’li yılların en büyük liberteryenizm tartışmasıyla karşılaşma ihtimalimiz. Hoppe’un eleştirisi, güncel bir siyasi olayı konu alıyor. Buna dayanarak, Block’ın özellikle konudan sapmayarak cevap vereceğini umuyorum. Eğer yaparsa liberteryen düşünce, uzun süre sonra kapsamlı bir şekilde pratik sahaya inecek demektir.

Kaynakça

1. Hoppe, H. (2024, January 31). An open letter to Walter E. Block – LewRockwell. LewRockwell. [https://www.lewrockwell.com/2024/01/hans-hermann-hoppe/breaking-up-is-hard-to-do-but-sometimes-necessary/]

2. Kanopiadmin. (n.d.). Man, Economy, and Liberty: Essays in honor of Murray N. Rothbard. Mises Institute. [https://mises.org/library/man-economy-and-liberty-essays-honor-murray-n-rothbard]

3. Block, W. E. (2011, July 20). On property and exploitation. [https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1890891]

4. Block, W. E. (2015, September 2). Bryan Caplan beat me in debate on Austrian economics. (n.d.). [https://www.economicpolicyjournal.com/2015/09/walter-block-bryan-caplan-beat-me-in.html?m=1]